نوشته: نیلوفر خسروی
داستان کوتاه از نوع افسانه و داستان های محلی، تاریخی کهن دارد اما در قرن ۱۹ میلادی داستان از تعریف کهن خود دور و تبدیل به داستان کوتاه امروزی شد که باری زیبایی شناسی و فرهنگی به دوش می کشد. زنان داستان نویس این قرن نقش مهمی در گسترش این گونه ادبی داشتند.
اگرچه در قرن ۱۸ بازار فروشِ کتاب های نوشته شده توسط زنان زیاد نبود، زنان تولیدکنندگان اصلی داستان در قرن ۱۹ بودند و به همین دلیل این گونه ادبی را گونه ای زنانه می شناختند. گفتنی است که در آن دوره به جای عبارت «داستان کوتاه» از واژه «حکایت» استفاده می شده است. پس از مدتی، نشریه ها آغاز به انتشار دوره ایِ این آثار کردند و برخی از معروف ترین این نویسندگان توانستند منتخبی از آثار خود را منتشر. پس از چندی، سال نامه هایی از این داستان های کوتاه نیز به چاپ رسید و برای مثال در زمان کریسمس به عنوان هدیه خرید و فروش شد. در این زمان بود که نوشتن داستان یکی از معدود راه های آبرومندانه کسب درآمد برای زنان مجرد و بیوه و حتی برای زنانی بود که شوهران شان مانع رشد مالی خانواده بودند. یکی از معروف ترین این زنان مِری شِلی Mary Shelley بود که در سن ۲۴ سالگی بیوه شده بود و از راه فروختن داستان هایش از پسرش نگهداری می کرد.
معمولا این مجموعه های سالانه مبلغ قابل توجهی را بابت داستان ها به نویسندگان پرداخت می کردند که البته میزان این پرداخت به شهرت نویسنده بستگی داشت و باز هم مردانی مانند سِر والتر اِسکات Sir Walter Scott حقوقی بیشتر از زنان نویسنده دریافت می کردند.
از سال ۱۷۸۹(سال شکل گیری انقلاب فرانسه) زنان گونه های داستانیِ متفاوتی می نوشتند که با داستان های عاشقانه آغاز و پس از آن با داستان های گوتیک Gothic ادامه یافت. سپس با تولد دانش روان شناسی و نظریه تکامل داروین، زنان نوشتن درباره حالات درونی انسان ها را آغاز کردند و جالب این بود که آن ها نیز مطابق عقاید رایج آن دوره راویان خود را از مردان طبقه متوسط انتخاب می کردند، زیرا آن ها را قابل اعتماد می دانستند. در مقابل، شخصیت های زنِ این داستان ها بسیار احساساتی و اغلب هیستریک بودند.
یکی از زیرشاخه های داستان گوتیک در آن دوره داستان های «احساساتی» Sensational بودند که همین گونه از داستان ها موجب پیشرفت داستان های کارآگاهی شدکه در سال های آینده رونق گرفتند. از دیگر گونه های داستانیِ این قرن، داستان های عشقی بودند که یا پایان خوشی داشتند و یا با نتیجه گیری های جدی تری به پایان می رسیدند.
اهمیت خواندن آثار نویسندگان زن این دوره در این است که این داستان ها علایق زنان، جایگاه اجتماعی، انتخاب ها و عواطف و روابط آن ها با مردان را در دسترس ما قرار می دهند. بنابراین، مطالعه این آثار بر اساس سال نوشته شدن آن ها، چگونگی تغییرِ دیدگاه ها نسبت به موضوعاتی همچون جنسیت، ازدواج و تمایلات جنسی را کاملا نشان می دهد.
با وجود اهمیت و جذابیت ویژه ای که آثار نویسندگان زن این دوره می توانند داشته باشند، به نظر می رسد هیچ گونه متن منتقدانه ای روی آثار منتشر شده در این دوره وجود ندارد، اگرچه در مقدمه برخی از کتاب ها به این دوره اشاره شده است. برای مثال شوآلتر Showalter در آثار خودش از نویسندگان این دوره نام می یرد.
برگرفته از مقدمه کتاب:
۱۹th Century Short Stories by Women
A Routledge Anthology
Edited by Harriet Devine Jump
پی نوشت: کتاب ذکر شده در کتابخانه مجازی ملپومن موجود می باشد.
خیلی هم عالی.
دقیقا از امروز می بایست اطلاعاتی راجع به داستان کوتاه به دست می آوردم که خب این متن هم گذری به تاریخ داستان کوتاه بود برام.